Γυναίκα

Ελευθερία,
Ποιά ελευθερία;
Ελευθερία να καταναλώνεις...
Ελευθερία να καταναλώνεσαι...

Κάποτε, λατρεύοταν σαν θεά της γονιμότητας. Ιέρεια στον κοσμικό ναό όπου δοξολογούσαν το θαύμα της γέννησης. Η εγκυμοσύνη της,της παρείχε ένα ζωηρό διάλογο με τους Θεούς και η ταύτιση της με την μητέρα γη, αποτελούσε την απόδειξη της θεικής της καταγωγής. Είχε σπουδαία θέση στην κοινωνία γιατί η δυνατότητα της να παράγει ζωή θεωρείτο μαγική.
Όταν όμως ο άνθρωπος συνειδητοποίησε ότι μπορούσε να κυριαρχήσει πάνω στην φύση, να την ελέξει και να την υποτάξει, έχασε και η γυναίκα την περίοπτη θεση της. Υποβαθμίζοντας την φύση, υποβάθμισε και την γυναίκα. Ο ρόλος της στην αθανασία του ανθρώπινου γένους λες και δεν υπολογιζόταν πια. Έτσι για αιώνες μπήκε στο περιθώριο. Έχασε τον σεβασμό και την εκτίμηση των ανδρών γιατί δεν μπορούσε πια να πάρει την μοίρα της στα χέρια της. Υποχρεώθηκε έτσι να αλλάξει, για να ξανακερδίσει λίγο από την προιστορική της αίγλη.
Όταν το επέτρεψαν οι συνθήκες με το τέλος της μοντέρνας εποχής σήκωσε λάβαρο κατά των ανδρικών ορδών, ζήτησε και πέτυχε να συμμετέχει επί ίσοις όρους στο κοινωνικό παιχνίδι. Όμως το παιχνίδι ήταν άνισο, τους όρους και τους κανόνες είχαν καθορίσει άλλοι. Συμμετέχοντας με σθένος σ’άυτο το ξέφρενο ρυθμό, από το οποίο απουσίαζε για αιώνες, βάλθηκε να το κερδίσει με κάθε τίμημα.

‘Ετσι, αναγκάστηκε να αποτινάξει την εσωτερική της θηλυκότητα και να την αντικαταστήσει με εξωγενή πρότυπα ομορφιάς. Ε πενδύθηκε ένα ρόλο υποκριτικό που θα την οδηγούσε ίσως στην μεγαλύτερη χειραγώγηση που υπέστη σε όλη την διάρκεια της ύπαρξης της. Εξωτερικά υπέκυψε σε βλακώδης κανόνες που υποβίβαζαν την οντότητα της, μα την ανέβαζαν στα λάγνα μάτια των ανδρών, υποχρεώθηκε να περπατάει πάνω σε ξυλοπόδαρα, να βάφεται σαν κλόουν, να αναδεικνύει προκλητικά την απόκρυψη των σεξουαλικών της σημείων και τελικά να υποσιτίζεται για να αναδείξη την χαμένη της θηλυκότητα υποκαθιστώντας την, με σωματική καχεκτικότητα. Αποποιήθηκε όλη της την φύση, αρνούμενη την ιδιαίτερη της ευαισθησία, υποτιμώντας το μητρικό της ένστικτο ακόμα και το θείο χάρισμα της γονιμοποίησης.

Αναζητώντας την ελευθερία της απλά επιδίωξε να κάνει πράματα που δεν της επιτρεπόταν να κάνει στο παρελθόν. Αντέγραψε την ματαιοδοξία του άνδρα και διακρίθηκε σε χώρους εξουσίας που ικανοποίουσαν λανθάνοντα ένστικτα του ανθρώπου. Ανδροποιήθηκε. Έγινε και εκείνη φιλάργυρη, φιλόδοξη, καριεροθηρικιά ακόμα και πολεμοχαρής. Κυνδίνευσε ακόμα να χάσει την πηγαία σοφία που της δόθηκε από την φύση, γιατί παρασύρθηκε στο παιχνίδι που της επιβλήθηκε. Απαίτησε χειραφέτηση, και περίτεχνα από κάποιους της δόθηκε η πιο σκληρή χειραγώγηση. Έγινε δούλος μιας πλαστής εικόνας . Αν σε κάποιες εποχές δυνάστης της γυναίκας ήταν ο ίδιος ο άνδρας, η σωματική της αδυναμία ή οι συνθήκες που επικρατούσαν σε ένα ανδροκρατούμενο κόσμο. Σήμερα η ίδια η γυναίκα έγινε δυνάστης του εαυτού της. Η ελευθερία που της δόθηκε μέσα σε ένα μικροαστικό περιβάλλον δεν ήταν παρα μια ελευθερία για να καταναλώνει και να καταναλώνεται.

Τα παραμύθια δεν φτιάχτηκαν για να αποκοιμίζουν τα παιδιά αλλά για να αφυπνίζουν τους μεγάλους.

Ένα από τα αρχαιότερα είδη της τέχνης του λογού είναι ο μύθος. Χιλιάδες χρόνια πριν, αρχαίοι παραμυθάδες, οι περίφημοι ραψωδοί της αρχαιότητας εξιστορούσαν μύθους σε ακροατήρια που αδημονούσαν να τους ακούσουν. Η τέχνη της αφήγησης συνέχισε μέσα στο χρόνο, δια στόματος αυτών των αοιδών φτάνοντας σχεδόν μέχρι τις μέρες μας με τους Λαϊκούς παραμυθάδες. Ραψωδοί και παραμυθάδες για αιώνες τώρα, περιόδευαν πόλεις και χωριά για να διηγηθούν τα ανδραγαθήματα κάποιου βασιλόπουλου, τις περιπέτειες ενός φτωχού ορφανού ή τα καμώματα κάποιας πριγκιποπούλας. Τα παραμύθια λοιπόν -ένας πανάρχαιος τρόπος ψυχαγωγίας των ανθρώπων, ένα προφορικό δημιούργημα που πηγάζει από τα βάθη των αιώνων- αποτελούν μια πνευματική κληρονομιά ίσως των αρχαιότερων μας προγόνων.

Η σύγχρονη ψυχοθεραπεία με πρωτοπόρο τον Hans Dieckmann υποστηρίζει οτι τα παραμύθια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν ενήλικες να αντιμετωπίσουν ψυχολογικά προβλήματα. Ένας αποτελεσματικός τρόπος να βοηθηθεί ένας ασθενής είναι να θυμηθεί και να διηγηθεί συνειδητά το αγαπημένο του παραμύθι. Σύμφωνα με τον Dieckmann το αγαπημένο μας παραμύθι δεν είναι τυχαία που έχει αποτυπωθεί στην μνήμη μας, αλλά η σημασία του και οι συμβολισμοί του έχουν να δώσουν απαντήσεις σε προσωπικούς μας προβληματισμούς. Ανακαλώντας στην μνήμη μας το αγαπημένο μας παραμύθι και συνειδητοποιώντας το βαθύτερο νόημα του, τότε μπορούμε να αντιληφθούμε τις ασυνείδητες σκέψεις και φόβους που ίσως να φέρουμε από την γέννηση μας. Έτσι βιώνοντας ξανά με τον ήρωα, του αγαπημένου μας παραμυθιού, τις περιπέτειες και τα ανδραγαθήματα του, μπορούμε να κατανοήσουμε σημαντικές διαστάσεις του ίδιου μας του εαυτού και του κόσμου που μας περιβάλλει.
Αν λοιπόν τα παραμύθια γεννήθηκαν από τις ψυχικές ανάγκες των ανθρώπων δια μέσου των αιώνων για να ανακουφίσουν την αγωνία της ανθρώπινης ύπαρξης, να καθησυχάσουν το φόβο για το θάνατο και να διασκεδάσουν την απέχθεια για την σκληρή πραγματικότητα της ζωής, τότε μέσα από τα παραμύθια, ο καθένας από εμάς, μπορεί να ταξιδέψει βαθιά μέσα στην ψυχή του και να προσεγγίσει αλήθειες στις οποίες βρίσκονται κρυμμένες απαντήσεις σε υπαρξιακές του ανησυχίες.

Η φωτογραφία είναι του Σωτήρη Γιαννάκη http://www.sotirisgiannakis.blogspot.com/

Κύπρος, το νησί των Λωτοφάγων

Στην γη των Λωτοφάγων πρέπει να τρως λωτούς για να μπορείς να επιβιώσεις.
Η ομοιογένεια είναι αυτό που επιδιώκει η κοινότητα των λωτοφάγων και όλοι μαζί από κοινού είναι έτοιμοι να βοηθήσουν τον καθένα, να ξεχάσει τι υπάρχει έξω από το νησί. Ο διαφορετικός είναι και ο τρελός του χωριού. Αν νιώθεις διαφορετικός, αν φαίνεσαι διαφορετικός ή ακόμη χειρότερα αν είσαι διαφορετικός, ετοιμάσου να αντιμετωπίσεις τους αγριεμένους λωτοφάγους που θα προσπαθήσουν με κάθε τρόπο να σε αλλάξουν. Πόσες φορές, συμφώνησα μαζί τους γιατί φοβήθηκα μήπως καταλάβουν, ότι δεν τρώω τους λωτούς που παράγει το νησί. Πόσες φορές, θυμάμαι να ψάχνω κανένα λωτό ξεχασμένο στις τσέπες μου, για να μπορέσω να γίνω σαν αυτούς και να περάσει η νύχτα πιο εύκολα .
Οι δυσκολίες προσαρμογής, που ενδεχομένως να αντιμετωπίσει ο εκάστοτε επισκέπτης του νησιού, εξαφανίζονται άμα προσθέσει στην διατροφή του, τους περιβόητους λωτούς. Αμέσως αντιλαμβάνεται την λωτο-λαγνεία των νησιωτών και την ίδια στιγμή ξεχνάει οτιδήποτε τον προβληματίζει. Παρά την ευχάριστη όμως γεύση του συγκεκριμένου φρούτου, κάποιοι στην αρχή που το δοκιμάζουν θέλουν να ξεράσουν και άλλοι αντιμετωπίζουν ζαλάδες κυρίως τα βράδια που πάνε για ύπνο. Όταν τελειώσει όμως η πρώτη εβδομάδα παραμονής τους στο νησί, όλα τους φαίνονται «αλλιώτικα». Γιατί ο λωτός έχει την δυνατότητα να αλλάξει τον τρόπο που βλέπει κάποιος τον κόσμο, τον τρόπο που σκέφτεται και πράττει.
Τι φρούτο είναι αυτό, που έχει τέτοιες ιδιότητες; Μα τίποτα περισσότερο από τον κυπριακό «λωτό» που στις θερμίδες του συνίστανται όλες οι αντιλήψεις της κοινωνίας του νησιού. Αντιλήψεις, που δημιουργήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες εξαιτίας της ραγδαίας οικονομικής ανάπτυξης σε συνδιασμό με την έλλειψη πραγματικής παιδείας. Ένα περίεργο μίγμα νεοπλουτισμού με συνήθειες και απόψεις βγαλμένες από άλλες εποχές.
Σε αντίθεση με ότι καποιοι από εσάς γνωρίζουν απο την μυθολογία για τον περίφημο λωτό. Ο λωτός που παράγει το δικό μας νησί, σε ταξιδεύει στην γη της αφθονίας και του φαίνεσθαι. Το «έχειν» είναι αυτό που σε καθορίζει, αφού τον χωνέψεις, και όχι το «είναι». Ο λωτοφάγος αντιλαμβάνεται ως ωραίο και υψηλό μόνο το επιφανειακό και το χρήσιμο. Οι επιλογές του καθορίζονται μόνο από την μεγάλη ποσότητα και την ακριβή τιμή, ενώ το πεδίο δραστηριοτήτων του περιστρέφεται γύρω από ένα κόσμο υλικό .
Το πρόβλημα όμως δεν σταματάει εδώ. Ο συγκεκριμένος λωτός περιέχει μια εθιστική ουσία που κάνει τον ανθρώπινο οργανισμό να την έχει ανάγκη για την λειτουργία του. Με αποτέλεσμα οι λωτοφάγοι να αυξάνονται ανησυχητικά. Έτσι το νησί κατοικείται σχεδόν αποκλειστικά από Λωτοφάγους που δεν νοιάζονται παρά για τα επουσιώδη, δεν σκέφτονται παρά τα υλικά αγαθά και καταλήγουν να χάνουν κομμάτι-κομμάτι τη γη τους.

(συνεχίζεται)